Құпиялық саясаты: деректерді өңдеу және cookie қолдану
Қандай деректер алынуы мүмкін
Сайтты ашқанда браузер мен құрылғы белгілі бір техникалық мәлімет береді: IP‑адрес, құрылғы түрі, операциялық жүйе, браузер нұсқасы, тіл параметрі, бет қарау уақыты және сілтеме қайдан келгені. Бұл деректер әдетте жеке тұлғаны тікелей анықтамайды, бірақ статистика мен қауіпсіздік үшін қажет болуы мүмкін. Егер сіз өз еркіңізбен форма арқылы хабарлама жіберсеңіз, онда көрсеткен атыңыз және email‑адресіңіз бізге келеді — бұл деректер тек жауап беру үшін пайдаланылады. Сіз бұл деректердің бір бөлігін браузер параметрі арқылы шектей аласыз. Бұған қоса сервер журналдарында қауіпсіздікке қажет техникалық белгілер сақталуы мүмкін: күдікті әрекет, тым көп сұраныс, немесе зиянды боттар. Мұндай журналдар әдетте қысқа мерзімде және тек қауіпсіздік үшін қолданылады. Егер сіз жеке деректеріңізді өзіңіз жарияламаған болсаңыз, біз оны арнайы іздеп жинамаймыз.
Cookie және аналитика
Cookie — браузерде сақталатын шағын файл. Ол сайттың дұрыс жұмыс істеуіне көмектеседі: мысалы, мәзір күйін есте сақтау немесе тіл параметрін сақтау. Аналитика құралдары қаралым санын, танымал бөлімдерді және қателерді көруге мүмкіндік береді — осылайша біз контент пен пайдаланушылық тәжірибені жақсартамыз. Сіз cookie параметрін браузер арқылы өшіре аласыз, бірақ кей функциялар дұрыс жұмыс істемеуі ықтимал. Cookie туралы шешім әрқашан сіздің қолыңызда: өшіру, тазалау немесе жеке баптау мүмкін. Кей cookie міндетті, өйткені онсыз сайттың негізгі элементтері дұрыс ашылмауы мүмкін. Қалғаны — ыңғайлылық пен статистикаға арналған. Сіз браузерде cookie‑ді автоматты түрде белгілі уақыттан кейін өшіретін параметр қоя аласыз. Қаласаңыз, «жеке терезеде» ашып, cookie сақталуын минимумға түсіре аласыз. Аналитика деректері жеке тұлғаны анықтауға емес, жалпы үрдісті түсінуге бағытталған.
Ақпаратты сақтау және қорғау
Біз қауіпсіздік шараларын қолданамыз: деректерді беруде шифрлау, қолжетімділікті шектеу және жүйелік жаңартулар. Дегенмен интернет арқылы берілетін ақпарат 100% қорғалған деп кепілдік беру мүмкін емес. Сондықтан жеке деректеріңізді үшінші тұлғаларға бермеңіз, құпиясөзді күрделі жасаңыз және құрылғыңызда қауіпсіздік жаңартуларын уақытылы орнатыңыз. Қауіпсіздік үшін құпия сөздерді қайта қолданбау ұсынылады. Қорғау шараларының бір бөлігі — қолжетімділік саясаты: дерекке тек қажет қызметкерлер ғана қол жеткізе алады. Сонымен қатар біз зиянды әрекеттерден қорғайтын техникалық сүзгілер қолдануға тырысамыз. Пайдаланушы ретінде сіз де өз үлесіңізді қоса аласыз: email‑ыңызға күдікті хат келсе, оған жауап бермеңіз және құпия дерек жібермеңіз. Біз ешқашан хатпен құпиясөз сұратпаймыз.
Сіздің құқықтарыңыз және байланысу тәсілдері
Сіз өз деректеріңіз туралы ақпарат сұрауға, түзетуді талап етуге немесе өңдеуді шектеуге құқылысыз. Егер сіз бізге хабарлама жіберген болсаңыз және деректерді өшіруді қаласаңыз, байланыс формасы арқылы жазыңыз — біз сұранысты мүмкіндігінше қысқа мерзімде қарастырамыз. Сонымен қатар cookie параметрін браузерден басқарып, аналитиканы шектеуге болады. Өтініште мүмкіндігінше нақты ақпарат берсеңіз, жауап тезірек болады. Егер сіз деректеріңізді түзету немесе өшіру туралы өтініш жіберсеңіз, біз алдымен сұраныстың сізден келгенін растауымыз мүмкін (мысалы, email арқылы). Бұл сізді қорғау үшін қажет. Сондай‑ақ сіз өз браузеріңізде cookie‑ді тазалап, сайтқа қатысты сақталған мәліметтерді жоя аласыз. Қорытынды: құпиялық — екі жақты процесс; біз қауіпсіздік шараларын қолданамыз, ал сіз параметрлерді басқарып, саналы қолданасыз. Сақтау мерзімі техникалық қажеттілікке байланысты: мәселен, қате туралы жазба қысқа уақыт сақталып, кейін жойылуы мүмкін. Біз құпиялықты жақсарту үшін конфигурацияны уақыт өте өзгерте аламыз, сондықтан осы бет жаңарып тұруы ықтимал. Пайдаланушы ретінде сіз өз бақылауыңызды күшейте аласыз: браузерде «Do Not Track» параметрін қосу, үшінші тарап cookie‑лерін бұғаттау, автоматты толтыруды өшіру және құрылғыда антивирус/қауіпсіздік жаңартуын уақытылы қою. Егер сіз бізге қандай да бір дерек жіберсеңіз, оны тек сұрағыңызды шешуге қолданамыз және қажетсіз бөліспейміз. Қорытынды: біз үшін негізгі қағида — минимал дерек, түсінікті мақсат және қауіпсіз өңдеу. Егер сіз cookie‑ді толық өшіргіңіз келмесе, компромисс бар: тек үшінші тарап cookie‑лерін бұғаттап, негізгі cookie‑лерді қалдыру. Сондай‑ақ браузерде деректерді белгілі мерзім сайын автоматты тазалау функциясы болуы мүмкін. Бізге құпиялық бойынша сұрақ жібергенде, құжат немесе жеке дерек қоспай, мәселені сипаттаған жеткілікті. Техникалық қауіпсіздікке байланысты біз кейде автоматты жүйелер арқылы күдікті трафикті бұғаттай аламыз, бұл жеке адамды бағалау емес, қорғаныс шарасы. Егер сіз сайтқа кіре алмай қалсаңыз, бұл көбіне желі немесе браузер баптауына байланысты болады. Сол жағдайда cookie‑ді тазалау, VPN/прокси параметрін тексеру немесе басқа браузер қолдану көмектесуі мүмкін. Біздің мақсат — ақпаратты мүмкіндігінше қауіпсіз және түсінікті түрде ұсыну.